Chiến lược phát triển ngành giao thông vận tải Việt Nam xác định, từ nay đến năm 2020, cả nước có trên 2.000km đường cao tốc.
Đồng thời, Bộ Giao thông Vận tải (GTVT) cũng xác định nhu cầu vốn đầu tư trong giai đoạn 2016 – 2020 cần khoảng 952,7 nghìn tỷ. Tuy nhiên, theo thông báo dự kiến kế hoạch vốn giai đoạn 2016 – 2020, Bộ Giao thông Vận tải mới được bố trí được 209,1 nghìn tỷ đồng.
Cụ thể, ngành GTVT sẽ tập trung hoàn thành các tuyến cao tốc đang thi công trên trục Bắc – Nam (Đà Nẵng – Quảng Ngãi, Bến Lức – Long Thành, La Sơn – Túy Loan); khởi công mới các đoạn Nghi Sơn – Vũng Áng, Hà Tĩnh – Quảng Bình, Quảng Ngãi – Quy Nhơn, Nha Trang – Phan Thiết, Dầu Giây – Phan Thiết, Trung Lương – Mỹ Thuận – Cần Thơ và tiếp tục đầu tư các tuyến cao tốc quan trọng kết nối các trung tâm kinh tế lớn, kết nối với các cảng biển, cửa khẩu.
Đối với đường sắt, Bộ sẽ tập trung nâng cấp đường sắt hiện có và nghiên cứu phương án xây dựng dự án mới.
Trong đó ưu tiên nâng cấp tuyến Bắc – Nam để đạt tốc độ chạy tàu bình quân 80 – 90 km/h đối với tàu khách và 50 – 60 km/h đối với tàu hàng và các tuyến Yên Viên – Lào Cai, Gia Lâm – Hải Phòng, Hà Nội – Thái Nguyên, Hà Nội – Lạng Sơn.
Riêng dự án xây dựng đường sắt đôi tốc độ cao trên trục Bắc – Nam, giai đoạn đầu khai thác với tốc độ 160 – 200 km/h, đang được nghiên cứu và huẩn bị các điều kiện cần thiết để xây dựng trước những đoạn tuyến có nhu cầu vận tải lớn, như đoạn Hà Nội – Vinh, Tp.HCM – Nha Trang, Lào Cai – Hà Nội – Hải Phòng.
Các tuyến đường sắt đô thị cũng được Bộ GTVT cho là cấp thiết khi mà ùn tắc giao thông đã trở thành vấn nạn nhiều năm nay tại Hà Nội và TP.HCM.
Đối với lịnh vực hàng không, chủ trương hiện đại, nâng cấp các cảng hàng không quốc tế, đặc biệt, tập trung phân bố nguồn lực đầu tư cảng hàng không quốc tế Long Thành.
Theo quy hoạch GTVT đến năm 2030 tầm nhìn 2050 của Hà Nội và kế hoạch của UBND thành phố từ nay đến năm 2020 của TP.HCM thì tổng mức đầu tư dự kiến cần khoảng 952,7 nghìn tỷ đồng. Bao gồm 10 tuyến đường sắt đô thị với tổng chiều dài là 417,8km (Hà Nội) và nhiều dự án cấp thiết tại TP.HCM như: giải quyết ùn tắc ở khu vực sân bay Tân Sơn Nhất, cải tạo đường Cộng Hòa, cải tạo mở rộng đường Hoàng Minh Giám, Hoàng Hoa Thám; xây dựng thay thế các cầu yếu như: Nam Lý, Rạch Chiếc trên đường Vành đai Đông, cầu Thăng Long…
Từ đó nhận định, đây sẽ là cơ hội để làn sóng đầu tư mới thổi vào hạ tầng giao thông.
Sau năm 2012 – 2015 đến nay, các nhà đầu tư tư nhân cũng như các tổ chức tín dụng trong nước dường như đều đã tới giới hạn năng lực đầu tư, trong khi nhu cầu vốn đầu tư cho các hạ tầng giai đoạn 2016 – 2020 là rất lớn.
Mặc dù, nhu cầu vốn đầu tư trong giai đoạn 2016 – 2020 là khoảng 952,7 nghìn tỷ, thực tế, theo số thông báo dự kiến kế hoạch vốn giai đoạn 2016 – 2020, Bộ Giao thông Vận tải chỉ mới được bố trí 209,1 nghìn tỷ đồng.
Vì vậy, việc ưu tiên và kêu gọi đầu tư theo hình thức đối tác công – tư (PPP) là điều cần thiết và cấp bách để phát triển hạ tầng giao thông Việt Nam.
“Chính phủ Việt Nam hoan nghênh và kêu gọi các doanh nghiệp, nhà đầu tư trong và ngoài nước tham gia đầu tư vào các dự án giao thông của Việt Nam theo hình thức PPP hoặc nhận thầu thi công công trình”, Thứ trưởng Bộ Giao thông Vận tải Nguyễn Ngọc Đông nói.
Cụ thể, Công ty Hữu hạn Cổ phần Tập đoàn Cát Châu Bá, Trung Quốc (CGGC) vừa bày tỏ mong muốn được tham gia đầu tư hoặc thầu các dự án về đường cao tốc, đường sắt trên cao và tàu điện ngầm tại Việt Nam.
Thứ trưởng Đông đề nghị CGGC làm việc trực tiếp với các cơ quan liên quan của Bộ GTVT để được cung cấp thông tin về các dự án, trên cơ sở đó nghiên cứu, lựa chọn đề xuất các dự án mong muốn tham gia. Bộ GTVT sẽ xem xét và trao đổi cụ thể.
Riêng Hà Nội, trong tổng 7 nhà đầu tư muốn xây dựng các đường sắt đô thị thì có đến 2 nhà đầu tư nước ngoài là Mosmetrotroy (Nga) và liên danh Licogi – MIK, Lotte (Hàn Quốc); các nhà đầu tư trong nước gồm vingroup, Xuân Thành, Tân Hoàng Minh…
Theo đó, tại buổi tọa đàm song phương với Bộ trưởng Bộ Đất đai cơ sở hạ tầng, giao thông và du lịch Nhật Bản (MLIT) Keiichi Ishii, Bộ trưởng Bộ GTVT Việt Nam Trương Quang Nghĩa đề nghị phía Nhật Bản ưu tiên hỗ trợ hai tuyến Hà Nội – Vinh, Sài Gòn – Nha Trang thuộc dự án đường sắt tốc độ cao Bắc – Nam, tiếp tục nối lại hỗ trợ và thúc đẩy dự án đường sắt đô thị Hà Nội tuyến số 1 (Yên Viên – Ngọc Hồi), tuyến số 2 (Nam Thăng Long – Trần Hưng Đạo), đường sắt đô thị số 1 TP.HCM (tuyến Bến Thành – Suối Tiên). ĐỒng thời, mong muốn các dự án giao thông của Việt Nam nhận được nhiều sự quan tâm của các nhà đầu tư Nhật Bản hơn trong thời gian sắp tới.
Trước lời kêu gọi hợp tác của Việt Nam, lãnh đạo Bộ Đất đai cơ sở hạ tầng Nhật Bản cho biết, sẽ thông tin tới các doanh nghiệp Nhật Bản về chủ trương đầu tư hạ tầng giao thông theo hình thức PPP của Việt Nam.
Tuy nhiên, theo vị này, để thu hút các nhà đầu tư tư nhân theo hình thức này cần có các điều kiện, xây dựng được cơ chế, trong đó có điều kiện Nhà nước phải bảo lãnh đối với các rủi ro của doanh nghiệp.
